Tertio laakt infantilisering en banalisering van de liturgie in Vlaanderen

Jan De Volder slaat deze week de nagel op de kop in Tertio:

Jan De Volder | Mei is communiemaand. Het zouden hoogfeesten moeten zijn van de katholieke initiatie. Voor de betrokkenen en de christelijke gemeenschap. Helaas is wat zich in veel kerken afspeelt ergerlijk. Communievieringen zijn vaak het trieste toppunt van de infantilisering en banalisering die de liturgie in onze gewesten nu al decennialang teisteren. Lezingen uit de Schrift worden vervangen door vlakke gedichtjes, als waren de jaren 1970 nog niet voorbij. De liederen getuigen vaak meer van emocultuur dan van het christelijke geloof. Veel kinderen beseffen ondanks de catechese amper waar het om gaat in de eucharistie. Die is vaak van alle sacraliteit ontdaan. Nochtans staan kinderen daar wel voor open. Voor hun vermaak hoeven ze niet naar de kerk te gaan, daar zorgt Studio 100 wel voor.

Is het dan zo erg? Hier en daar zijn er gelukkig plaatsen waar het er aan toegaat zoals het hoort. Maar minder dan in onze buurlanden is bij ons de tegenbeweging ingezet. Veelal gaat de trend van de uitverkoop van onze identiteit en eeuwenoude schatten genadeloos door. Het is horizontaliteit troef. Terwijl toch al ten overvloede bewezen is dat die weg voor het katholicisme dood loopt: hij leidt eerst tot protestantisering, daarna tot teloorgang van het geloof. De weg terug is moeilijk. Vormheren, priesters en leken die aan een waardige liturgie houden, in inhoud en in vorm, moeten vaak een storm van protest weerstaan. Veel ouders, catechisten en leerkrachten zijn het gewoon dat niet de Heer, maar hun kind centraal staat in de viering. U vraagt, wij draaien. Maar daarvoor is er Rent-a-Priest, een blijkbaar goedboerende privébusiness. Een beetje katholiek priester moet zich niet tot eender wat lenen.

Paus Benedictus XVI zet sterk in op het herstel van de waardigheid van de katholieke liturgie. Hij deed dat onder meer door de oude Latijnse liturgie, in haar vorm van 1962, weer een volwaardige plaats te geven. De vrees van sommigen dat dit een weg is om het Tweede Vaticaans Concilie te ondergraven, is ongegrond. De instructie Universae Ecclesiae van vorige week benadrukt dat het niet om twee ritussen gaat, maar om twee evenwaardige vormen van dezelfde ritus. De paus vraagt dat aanhangers van beide elkaar met respect zouden bejegenen. Het is zijn streven dat de mis, in welke vorm ook, altijd met waardigheid en zin voor het goddelijke mysterie zou worden gevierd. En conform de voorschriften, want op veel plaatsen gebeurde dat niet en werd de “liturgiehervorming gezien als een toelating of zelfs als een verplichting tot creativiteit, die vaak leidde tot vervorming van de liturgie tot de rand van het verdraagbare”, zoals de paus aan de bisschoppen schreef in 2007.

We kunnen alleen maar hopen dat zijn streven ook in onze streken vrucht zal afwerpen. De heropbouw van de kerk in Vlaanderen vraagt tijd, maar vooral veel moed. Beginnen met het herstel van de liturgische waardigheid is een juist vertrekpunt, want goede liturgie is van het mooiste wat de kerk te bieden heeft. Als katholieken niet meer ernstig nemen wat voor hen heilig is, waarom zouden anderen het dan doen?